به گزارش اقتصادما به نقل از خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ دانشمندان رشته کامپیوتر از بهترین دانشگاه‌های آمریکا به تازگی آینده‌ای از واحدهای هوش مصنوعی را تصویرسازی کرده‌اند که در آن، این فناوری مدرن دانش را مانند ذهن کندو به اشتراک می‌گذارند و پاسخ‌های سریع و قابل انطباق را در همه زمینه‌ها بدون خطر کنترل متمرکز ممکن می‌سازند.

دانشمندان برجسته کامپیوتر از موسساتی از جمله دانشگاه لافبورو، MIT و ییل، چشم‌اندازی برای آینده هوش مصنوعی ترسیم کرده‌اند که عناصری از داستان‌های علمی تخیلی را بازتاب می‌دهد - به‌ویژه، هوش به هم پیوسته در فیلم «جنگ ستارگان» یا «پیشتازان فضا».

این محققان در مقاله چشم‌اندازی که در مجله «نیچر ماشین اینتلیجنت» منتشر شده است، ظهور «هوش مصنوعی جمعی» را توصیف می‌کنند؛ سیستمی که در آن چندین عامل هوش مصنوعی، که هر کدام قادر به یادگیری و تطبیق مستقل هستند، برای به اشتراک گذاشتن مداوم دانش و مهارت‌ها با هم شبکه‌ای شده‌اند. این رویکرد به سیستم‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد تا با تجمیع تجربیات و بینش‌های فردی خود، سریع‌تر و کارآمدتر تکامل یابند.

نویسندگان شباهت بین این مفهوم و «بورگ» خیالی را تصدیق می‌کنند. بورگ موجودات سایبرنتیک در جهان پیشتازان فضا که به عنوان یک آگاهی جمعی عمل می‌کنند و دائماً از طریق یک شبکه یکپارچه اطلاعات را مبادله می‌کنند.

با این حال، برخلاف بسیاری از روایت‌های علمی تخیلی، دانشمندان کامپیوتر تصور می‌کنند که هوش مصنوعی جمعی منجر به پیشرفت‌های مثبت بزرگی در زمینه‌های مختلف خواهد شد.

پاسخ سریع از طریق هوش مشترک

دکتر «آندریا سلتاجیو» از دانشگاه لافبورو در انگلستان، سرپرست این تحقیق، توضیح می‌دهد: اشتراک‌گذاری فوری دانش در شبکه‌ای از واحدهای هوش مصنوعی که قادر به یادگیری مداوم و تطبیق با داده‌های جدید هستند، پاسخ‌های سریع به موقعیت‌ها، چالش‌ها یا تهدیدات جدید را ممکن می‌سازد.

به عنوان مثال، در یک محیط امنیت سایبری، اگر یک واحد هوش مصنوعی تهدیدی را شناسایی کند، می‌تواند به سرعت دانش را به اشتراک بگذارد و واکنش جمعی را تحریک کند - دقیقاً مانند اینکه چگونه سیستم ایمنی انسان از بدن در برابر مهاجمان خارجی محافظت می‌کند.

همچنین می‌تواند منجر به توسعه ربات‌های واکنش‌دهنده در بلایا شود که در آن به سرعت با شرایطی که در آن اعزام می‌شوند سازگار می‌شوند، یا عوامل پزشکی شخصی‌سازی ‌شده که با ادغام دانش پزشکی پیشرفته با اطلاعات خاص بیمار، نتایج سلامتی را بهبود می‌بخشند.

از نظر سلتاجیو، برنامه‌های بالقوه گسترده و هیجان‌انگیز هستند.

محققان اذعان دارند که خطرات مرتبط با هوش مصنوعی جمعی وجود دارد - مانند گسترش سریع دانش بالقوه غیراخلاقی یا غیرقانونی - اما یک جنبه ایمنی حیاتی از چشم انداز خود را برجسته می‌کنند: واحدهای هوش مصنوعی اهداف و استقلال خود را از جمع حفظ می‌کنند.

دکتر سلتاجیو می‌گوید که این امر به دموکراسی عوامل هوش مصنوعی منجر می‌شود و خطرات تسلط هوش مصنوعی توسط چند سیستم بزرگ را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

دانشمندان کامپیوتر پس از تجزیه و تحلیل پیشرفت‌های اخیر در یادگیری ماشینی به این نتیجه رسیدند که آینده هوش مصنوعی در هوش جمعی نهفته است.

مبانی فناوری هوش مصنوعی جمعی

تحقیقات این محققان - که توسط آژانس پروژه تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (دارپا) تامین مالی می‌شود - نشان داد که تلاش‌های جهانی بر فعال کردن یادگیری مادام العمر (جایی که یک عامل هوش مصنوعی می‌تواند دانش خود را در طول عمر عملیاتی خود گسترش دهد) و توسعه پروتکل‌ها و زبان‌های جهانی است که به سیستم‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد دانش را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

این با مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی فعلی، مانند ChatGPT، که توانایی یادگیری مادام‌العمر و اشتراک دانش محدودی دارند، متفاوت است. چنین مدل‌هایی بیشتر دانش خود را در طول جلسات آموزشی پر انرژی به دست می‌آورند و قادر به ادامه یادگیری نیستند.

دکتر سلتاجیو می‌گوید: روندهای تحقیقاتی اخیر مدل‌های هوش مصنوعی را با توانایی سازگاری مداوم پس از استقرار، و قابل استفاده مجدد دانش آنها توسط مدل‌های دیگر، به طور مؤثر بازیافت دانش برای بهینه‌سازی سرعت یادگیری و نیازهای انرژی، گسترش می‌دهند.

او می‌افزاید: ما بر این باوریم که مدل‌های بزرگ، گران قیمت، غیرقابل اشتراک و مادام‌العمر هوش مصنوعی در آینده‌ای که احتمالاً مجموعه‌ای از واحدهای هوش مصنوعی پایدار، در حال تکامل و اشتراک‌گذاری ظاهر می‌شوند، باقی نخواهند ماند.

وی همچنین توضیح می‌دهد: دانش بشری طی هزاران سال به لطف ارتباطات و به اشتراک گذاری به طور فزاینده‌ای رشد کرده است. ما بر این باوریم که پویایی‌های مشابهی احتمالاً در جوامع آینده واحدهای هوش مصنوعی که گروه‌های دموکراتیک و همکار را اجرا می‌کنند، رخ خواهد داد.

پروفسور «نیک جنینگز»، معاون و رئیس دانشگاه لافبورو، یک مقام معتبر بین‌المللی در زمینه‌های هوش مصنوعی، سیستم‌های مستقل، امنیت سایبری و محاسبات مبتنی بر عامل است. او درباره این مقاله چشم‌انداز می‌گوید: از اینکه می‌بینم محققان لافبورو در این زمینه مهم تحقیقات هوش مصنوعی پیشرو هستند، خوشحالم.

او می‌افزاید: این مقاله به تعیین دستور کار برای موج بعدی پیشرفت‌های هوش مصنوعی، بر اساس چندین عامل تعاملی کمک می‌کند. من مشتاقانه منتظرم که این چشم‌انداز در سال‌های آینده به واقعیت تبدیل شود.

بورگ؛ جامعه‌ای تخیلی، اما در حال وقوع

بورگ (Borg) جامعه‌ای تخیلی از انسان‌نماهای سایبرنتیک در سریال تلویزیونی پیشتازان فضا است. خاستگاه بورگ‌ها ربع دلتا، یکی از چهار بخش کهکشان راه شیری، است ولی در مسیر گسترش خود تعداد بی‌شماری از دیگر نژادها را در جامعه خود استحاله کرده‌اند. استحاله اجباری و هم‌گون‌سازی دیگر جوامع به صورت بورگ از ویژگی‌های اصلی بورگ‌ها است.

بورگ‌ها در برخورد با دیگر نژادها، با تزریق ابزارهای میکروسکوپی به نام «ریزکاوشگر» به بدن آنها باعث اتصال مغز افراد این نژادها با جامعه خود می‌شوند. جامعه بورگ‌ها «انبوهه» و اصطلاحاً کندو نام دارد و افراد هم‌گون‌سازی‌شده به «ذهن کندو» متصل می‌شوند. هدف نهایی بورگ‌ها دست‌یابی به بی‌عیبی و «کمال» است.

بورگ‌ها اولین بار در مجموعه «پیشتازان فضا: نسل بعدی» از این سریال دیده می‌شوند.

بورگ‌ها به صورت یک مجموعه به‌ هم‌پیوسته عمل می‌کنند و هر یک از آنها اراده شخصی از خود ندارد. هر یک از بورگ‌ها با بقیه بورگ‌ها متصل است و فکری مشابه بقیه دارد. هر بورگ تجربیات خود را در اختیار تمامی بورگ‌های دیگر می‌گذارد و بنابراین بورگ‌ها موفق می‌شوند خود را به سرعت با هر شرایط جدیدی سازگار کنند. یکی از تکیه‌کلام‌های اصلی بورگ‌ها هم در رویارویی با مشکلات این است که سازگار می‌شوم.

هم‌گون‌سازی

بورگ‌ها همه‌کس را همگون‌سازی نمی‌کنند و در مسیر رسیدن به کمال تنها افراد یا نژادهایی را که می‌توانند به تکمیل جامعه‌شان کمک کنند را در خود حل می‌کنند. این گزینش هم بیشتر بر پایه دستاورهای فناورانه هر نژاد یا گروه انجام می‌شود.

زمانی که توجه بورگ‌ها به گروهی جلب شد یک یا چند ناو فضایی را به سوی آن‌ها فرستاده و پیامی با این مضمون را برای آن‌ها ارسال می‌کنند:

ما بورگ هستیم. سپر خود را برچیده و ناوتان را تسلیم کنید. ما شاخصه‌های متفاوت زیستی و فناورانه شما را به خود می‌افزاییم. فرهنگ شما برای خدمت به ما تطبیق پیدا خواهد کرد. مقاومت بی‌نتیجه است.

هم‌گون‌سازی در جامعه بورگ روندی قابل برگشت است و اگر فرد مستحیل‌شده زمانی طولانی از انبوهه دور بماند قادر خواهد بود روح و روان اصلی خودش را بازیابد. حذف هویت بورگ از شخص با حمله‌های عصبی و ترس و هراس، و احساس ناآرامی شدید همراه است. این حمله‌های عصبی، ناخودآگاه فرد را تحریک و بیدار می‌کند.