به گزارش اقتصاد ما وضعیت آبی سال ۱۴۰۳ منتهی به ۱۴۰۴ حاکی از آن است که بارش‌ها در کل ۱۵۲ میلی متر بوده که این رقم به میزان متوسط ۵۷ سال گذشته، ۴۰ درصد کاهش را نشان می دهد.
آمارها حاکی از آن است که ظرفیت ذخایر مخازن سد‌های تهران در سال آبی جدید که از مهرماه شروع شده حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب است که در مقایسه با میزان ۴۹۰ میلیون مترمکعبی در سال آبی ۱۴۰۳ حدودا به نصف رسیده است و از طرفی بارش‌ها در فصل پاییز حاکی از آن است که تاکنون هیچ بارشی در تهران رخ نداده و پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد که تا پایان پاییز این روند ادامه خواهد داشت.
با توجه به کم بارشی سال زراعی گذشته و شرایط بارش در سال زراعی جدید، وضعیت تامین آب بخش کشاورزی دچار چالش کرده است که براین اساس اجرای مصوبه الگوی کشت با مشکلاتی روبروست که در نهایت این امر همانند سال زراعی قبل منجر به کاهش تولید محصولات اساسی خواهد شد.
این پایان ماجرا نیست چراکه وجود چاه های غیرمجاز و فاقد پروانه در شرایط کم آبی و خشکسالی، بحران آب را تشدیدکرده است که بنابر آمارهای اعلامی ۴۳۰ هزار حلقه چاه فاقد پروانه در بخش کشاورزی فعال است که وزارت نیرو به عنوان متولی امر باید هرچه سریع تر نسبت به متروکه کردن آن اقدام کند.
آب مصرفی بخش کشاورزی برای سال زراعی جدید ۵۱ میلیارد متر مکعب ابلاغ شد
امیرهدایتی سرپرست دفتر امور آب کشاورزی وزارت جهاد گفت: بنابر قانون ۲۱ توزیع عادلانه آب که وزارت نیرو متولی امر است، امسال ۵۱ میلیاردمتر مکعب حجم آب مصرفی بخش کشاورزی ابلاغ شد، درحالیکه این رقم سال زراعی گذشته ۴۸ میلیارد متر مکعب بوده است.
وی با بیان اینکه نهاده اصلی بخش کشاورزی آب و خاک است، افزود: بخش کشاورزی مصرف کننده اصلی آب در هر کشوری است که سقف مصرف متماسب با توان اکولوژیک هر منطقه و کشور است که توسط دستگاه متولی باید محاسبه شود.
هدایتی ادامه داد: براساس قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو مکلف است مجوزهای برداشت آب های زیرزمینی را متناسب با توان اکولوژیک و آب قابل تجدید صادر کند که در خصوص آب سطحی ماده ۲۱ وزارت نیرو مسئول حفظ و تخصیص آب به تمامی بخش هاست که اگر میزان آب به بخش کشاورزی تحویل داده می شود، بیشتر از توان اکولوژیک باشد دستگاه مربوطه باید پاسخگو باشد، اما همان میزان که توان اکولوژیک پاسخ می دهد با کنتور تحویل بخش کشاورزی دهد و سپس بخش کشاورزی متناسب با آن تخصیص دهد.
این مقام مسئول درباره آخرین وضعیت چاه های غیرمجاز بخش کشاورزی بیان کرد: چاه غیرمجاز یا فاقد پروانه بهره برداری نه تنها در بخش کشاورزی بلکه صنعت و شرب وجود دارد که براساس آمار اعلامی ۵۳۰ هزار حلقه چاه فاقد پروانه بهره برداری در بخش کشاورزی داریم که ۱۳۰ هزار حلقه متروکه اعلام شده و ۴۳۰ هزار حلقه چاه فعال فاقد پروانه داریم که ۸ میلیارد متر مکعب آب از آنا برداشت می شود که در قانون تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه که در سال ۸۹ تصویب شده نظرات متعددی برای وزارت نیرو در نظر گرفته شده که در بند ث ماده ۴۰ برنامه هفتم تکلیف شده به وزارت نیرو که تا پایان برنامه که متروک المنفعه کند که براساس اطلاعات موجود، این امر موفق نبوده و شاید در اولویت اجرایی وزارت نیرو قرار نداشته است.
سرپرست دفتر امور آب کشاورزی وزارت جهاد ادامه داد: وزارت جهاد در این خصوص همکاری های لازم را انجام می دهد چراکه این حجم هدررفت آب یک تا ۲ میلیارد متر مکعب کمتر از میزان کسری آب زیرزمینی است که با تعیین تکلیف این‌چاه ها بخشی زیادی از کسری تامین می شود.
وی گفت: طی برنامه ۵ ساله هفتم برنامه ریزی شده که میزان آب مصرفی از ۸۰ میلیارد متر مکعب به ۶۵ میلیارد متر مکعب کاهش یابد که براین اساس زیرساخت های لازم از جمله سامانه های نوین آبیاری، سامانه زیرسطحی، تجهیز و نوسازی، کانال های بهسازی قنوات و توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی باید اجرا شود که متاسفانه تاکنون اعتبارات لازم تخصیص داده نشده است.
کاهش بارش در کشور جدی است
احد وظیفه رئیس مرکز خشکسالی کشور گفت: تا ۲ هفته آینده بارش ها ضعیف تر از نرمال خواهد بود که این شرایط در کل کشور حاکم است، همچنین از ابتدای سال زراعی به جزء نوار شمالی مابقی نقاط بارش دریافت نکردند.
به گفته وی، براساس مدل های اقلیمی پیش بینی می شود که از نیمه آذرماه به بعد بارش خواهیم داشت، برخی کشاورزان شمال غرب با کاهش دما مجبور به کشت غلات شدند و انتهای هفته آینده موج ضعیف بارش شمال غرب را پوشش می دهد، اما جدی نخواهد بود.
وظیفه با بیان اینکه شرایط نسبتا مناسبی از لحاظ بارش در زمستان خواهیم داشت، افزود:کشاورزانی که در مناطق جنوبی کشت نکردند، فرصت دارند چراکه بارش ها از اواسط آذرماه بهبود می یابد.
رئیس مرکز خشکسالی با بیان اینکه بهبود بارش در زمستان کمبود بارش های قبل را جبران نمی کند، افزود: براساس مدل های اقلیمی زمستان نسبتا مناسبی پیش روست، اما بدلیل محدودیت منابع عواقب خشکسالی را باید بپذیریم.
رئیس مرکز خشکسالی با بیان اینکه کاهش بارش بسیار جدی است، گفت: اکثر استان های کشور از ابتدای سال آبی فاقد بارندگی بودند و تاکنون بارش موثری در اغلب استان ها نداشتیم و بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ درصد کمبود بارش نسبت به دوره نرمال داریم.
با توجه به آنکه وضعیت بارش در سال زراعی گذشته ۴۰ درصد کمتر از متوسط ۵۷ سال گذشته بوده است و شرایط بارش از ابتدای سال زراعی نشان می دهد که در پاییز شرایط مساعدی نداریم که این امر بیش از پیش بخش کشاورزی دچار مشکل می کند که در چنین شرایطی تعیین تکلیف چاه های غیرمجاز امری ضروری است.
