به گزارش اقتصادما به نقل از گروه اقتصادی خبرگزاری فارس، در ایران، میزان هدررفت محصولات کشاورزی به‌عنوان یک چالش مهم در زنجیره تولید و توزیع مطرح است. طبق گزارش‌های مختلف، حدود 25 تا 30 درصد از محصولات کشاورزی در مراحل مختلف از تولید تا مصرف نهایی هدر می‌رود، این هدررفت شامل ضایعات در مرحله برداشت، بسته‌بندی، انبارداری، حمل‌ونقل، و حتی در مرحله مصرف است.نبود نظام کارآمد برای پیش‌بینی تقاضا و تولید موجب می‌شود در برخی موارد تولید بیش از حد نیاز باشد که این امر منجر به هدررفت محصولات مازاد می‌شود، این هدررفت‌ها تأثیرات منفی بسیاری بر اقتصاد کشاورزی ایران دارند و کاهش این ضایعات از طریق استفاده از فناوری‌های مدرن و بهینه‌سازی فرایندهای توزیع و نگهداری می‌تواند به بهبود کارایی و پایداری بخش کشاورزی کمک کند.هوشمندسازی عرضه محصولات کشاورزی به معنای استفاده از فناوری‌های نوین و ابزارهای دیجیتالی برای بهبود فرایندهای تولید، عرضه، و توزیع محصولات کشاورزی است، این روند شامل استفاده از اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI) و کلان‌داده‌ها (Big Data) برای افزایش کارایی، کاهش هدررفت منابع، بهبود دسترسی به بازار و ایجاد شفافیت بیشتر در زنجیره تأمین است.مدیریت عرضه محصولات کشاورزی، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های کشاورزی مدرن است و می‌تواند نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی و توسعه پایدار ایفا کند، به‌طوری‌که با استفاده از فناوری‌ها و روش‌های مدرن، می‌توان زنجیره تأمین را بهینه کرد و مدت‌زمان بین تولید و مصرف محصول را کاهش داد. این امر باعث افزایش عمر مفید محصولات و کاهش ضایعات می‌شود.

هوشمندسازی عرضه محصولات کشاورزی چه مزایایی دارد؟

مدیریت زنجیره تأمین یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های استفاده از ابزار‎‌های هوشمندسازی است؛ با استفاده از داده‌های برخط، کشاورزان و توزیع‌کنندگان و در سطح کلان‎‌تر دستگاه‎های دولتی، می‌توانند تصمیم‌گیری‌های بهتری برای مدیریت موجودی، پیش‌بینی تقاضا و بهینه‌سازی فرایندها انجام دهند.از طرف دیگر هوشمندسازی عرضه محصولات می‎توان موجب بهینه‌سازی توزیع و افزایش بهره‎‌وری در بخش لجستیک شود، به‌طوری‌که الگوریتم‌های هوشمند به تجزیه‌ و تحلیل مسیرهای حمل‌ونقل کمک می‌کنند و به کاهش زمان تحویل و هزینه‌ها منجر می‌شوند.همچنین استفاده از سیستم‌های پیش‌بینی تقاضا می‌توان به‌صورت مستقیم اثر مثبت بر بهره‎وری اقتصاد بخش کشاورزی داشته باشد، به طور مثال با استفاده از کلان‎داده‎ها می‌توان تقاضا را پیش‌بینی و تولید را بر اساس آن تنظیم کرد که این مسئله کاملاً در کاهش ضایعات بخش کشاورزی و تولیدات غذا مؤثر است.

استفاده از وسایل هوشمند برای عرضه کارآمد محصولات کشاورزی

اینترنت، نقش مهمی در تحول و بهبود عملکرد فروشگاه‌ها ایفا می‌کند، با ورود فنّاوری‌های اینترنتی، فروشگاه‌های عرضه‌کننده کالا از جمله مواد غذایی و محصولات کشاورزی می‌توانند فرایندهای خود را بهینه کرده و تجربه مشتریان را بهبود دهند.اینترنت اشیا (IoT) در توزیع محصولات کشاورزی به معنای اتصال دستگاه‌ها، حسگرها و سیستم‌های مختلف به شبکه‌ای است که امکان تبادل اطلاعات برخط را فراهم می‌کند. کاربردهای IoT در این حوزه به بهبود کارایی، افزایش شفافیت و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. به‌ عنوان‌ مثال، فروشگاه‌های عرضه‌کننده محصولات کشاورزی می‌توانند با استفاده از اینترنت اشیا، موجودی کالاهای خود را به‌صورت دقیق مدیریت کنند. سیستم‌های مدیریت موجودی آنلاین به فروشگاه‌ها اجازه می‌دهند که همیشه از وضعیت موجودی کالاها باخبر باشند و به‌موقع سفارش‌های جدید را ثبت کنند.

نمونه موردی یک کالای ارتقا یافته به اینترنت اشیا

فروشگاه‌ها از طریق اینترنت می‌توانند به تحلیل دقیق داده‌های فروش و رفتار مشتریان دسترسی پیدا کنند، این داده‌ها به فروشگاه‌ها کمک می‌کند که تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تری در مورد محصولات، قیمت‌گذاری و نحوه ارائه خدمات بگیرند.بنابراین، استفاده از ابزار‌های هوشمند متصل به اینترنت مزایای فراوانی برای عرضه‌کننده و خریدار محصولات غذایی و کشاورزی دارد؛ به‌عنوان نمونه فرض کنید فروشگاه‌های عرضه‌کننده محصولات کشاورزی در سطح شهر‌های بزرگ ایران، از ترازو‌های هوشمند استفاده کنند؛ این ترازو‌ها داده‌های مربوط به وزن کالاها را به‌صورت آنلاین به یک سرور یا اپلیکیشن متصل می‌فرستد و عرضه‌کنندگان می‎توانند این داده‌ها را در سیستم‌های مدیریتی ثبت و ذخیره کنند؛ تحلیل این داده‌ها می‎توان به بهبود مدیریت موجودی و کاهش خطاها کمک کنند.از طرف دیگر، ترازوهای هوشمند می‌توانند با سیستم‌های فروشگاهی (Point of ‌Sale یا POS) یکپارچه شوند و اطلاعات وزن کالاها را به طور مستقیم به این سیستم‌ها ارسال کنند. این ویژگی به تسهیل فرایندهای فروش و محاسبه قیمت محصولات وزنی مانند میوه، سبزی‌ها، و سایر مواد غذایی کمک می‌کند.

مدیریت هوشمند عرضه محصولات کشاورزی چرا اهمیت دارد؟

به گزارش فارس، مدیریت سطح عرضه، تضمین‌کننده تأمین پایدار مواد غذایی برای جمعیت روبه‌رشد کشورمان است، از طرف دیگر، با مدیریت هوشمند عرضه محصولات کشاورزی، می‌توان از نوسانات شدید قیمت محصولات کشاورزی جلوگیری کرد و از این طریق، امنیت غذایی را افزایش داد.در نهایت باید به این مسئله اشاره کرد که مدیریت عرضه محصولات کشاورزی و مواد غذایی، یک فرایند پیچیده و چندجانبه است که نیازمند همکاری همه بازیگران این زنجیره از جمله کشاورزان، دولت، بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان است.در دهه‎های اخیر مدیریت سنتی در کشاورزی ایران ریشه دوانده است؛ شاید استفاده از فناوری‎های هوشمند مبتنی بر اینترنت با ترکیب فنّاوری‌های مدرن موجب افزایش بهره‌وری اقتصاد کشاورزی ایران در سطوح گوناگون به‌خصوص سطح عرضه شود.